Λέσχη Ανάγνωσης Ενηλίκων
Την 9η Δεκεμβρίου 2024 έγινε η καθιερωμένη συνάντηση των μελών της Λέσχης Ανάγνωσης Ενηλίκων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης «Κ.Κούμας» στο Αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης, όπου και συζητήσαμε το αφήγημα της Claire Keegan «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά».
Η ιστορία μας εξελίσσεται στην Ιρλανδία, σε μια μικρή παραλιακή πόλη της Κομητείας του Wexford το New Ross, το οποίο διαρρέει ο ποταμός Barrow. Βρισκόμαστε στο έτος 1985 και πλησιάζουν τα Χριστούγεννα. O Μπιλ Φέρλογκ, κεντρικό πρόσωπο της αφήγησης, έμπορος καυσόξυλων και πατέρας πέντε κοριτσιών, πλησιάζει τα σαράντα. Δεν έχει γνωρίσει τον πατέρα του, αλλά έτυχε – η μητέρα του κι ο ίδιος- της στήριξης μιας χήρας ευκατάστατης, στη δούλεψη της οποίας βρισκόταν και παρέμεινε η δεκαεξάχρονη μητέρα του, διωγμένη από τους δικούς της εξαιτίας της εγκυμοσύνης της. Μεγάλωσε με δυσκολίες, αλλά και την προστασία της κ. Γουίλσον και δημιούργησε την δική του οικογένεια με μια γυναίκα δυναμική και πρακτική, την Αϊλίν.
Όταν θα επισκεφτεί το καθολικό Μοναστήρι της περιοχής, όπου «οι μοναχές του Καλού Ποιμένος», υπεύθυνες για τη μονή, λειτουργούσαν μια σχολή για νεαρά κορίτσια, παρέχοντάς τους τη βασική μόρφωση, είχαν επίσης κι ένα πλυσταριό που εξυπηρετούσε την περιοχή, θα διαπιστώσει ότι ένα από τα κορίτσια του πλυσταριού, που θεωρούνταν νεαρές «αμφιβόλου ηθικής» και βρίσκονταν εκεί για να «εξιλεωθούν» με την εξουθενωτική εργασία, ατημέλητο κι εξαντλημένο, θα του ζητήσει να την πάει στο ποτάμι με την πρόθεση να πνιγεί. Το « μυστικό» των συνθηκών που επικρατούσαν στα λεγόμενα «πλυσταριά της Μαγδαληνής» φάνηκε ότι ήταν γνωστό στην πόλη, αλλά προκαταλήψεις, φόβος ή και αδιαφορία έκαναν τους κατοίκους να το αποσιωπούν.(Τα «πλυσταριά της Μαγδαληνής» είναι μια πραγματική ιστορία και αμαυρώνει τις πρακτικές της Καθολικής Εκκλησίας και του ιρλανδικού κράτους σε συνεργασία με το οποίο λειτουργούσαν. Το τελευταίο έκλεισε το 1996. Χιλιάδες κορίτσια και βρέφη έχασαν τη ζωή τους σ’ αυτά τα κολαστήρια.)
Ο Φέρλονγκ, ωστόσο, θα σκεφτεί και θα αποφασίσει διαφορετικά, κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα. Μετά από έντονη πάλη με τον εαυτό του, θα δώσει μια ευκαιρία σε ένα από αυτά τα κορίτσια να δραπετεύσει από το κολαστήριο των πλυσταριών της Μαγδαληνής, γνωρίζοντας ότι το τίμημα θα είναι πολύ ακριβό. Απειλές εκτοξεύθηκαν έμμεσα από την Ηγουμένη, γνωστοί και φίλοι του κάνουν συστάσεις, αλλά τίποτε δεν θα τον κάνει να υποχωρήσει. Άλλωστε, «ποιο είναι το νόημα σε αυτή τη ζωή, αν δεν βοηθάμε ο ένας τον άλλον; Είναι δυνατόν να πορευόμαστε για χρόνια, δεκαετίες, μια ολόκληρη ζωή, χωρίς να είμαστε έστω για μια φορά λίγο γενναίοι και παρόλα αυτά να αποκαλούμαστε χριστιανοί και να κοιτάζουμε χωρίς ντροπή τον εαυτό μας στον καθρέφτη;»
Σ’ αυτό το μικρό πόνημα, στις 124 σελίδες του, που καμιά λέξη δεν περισσεύει, η Keegan μέσα σε χριστουγεννιάτικο κλίμα με γιορτές, ετοιμασίες και δώρα, μας προβάλλει το ουσιαστικό νόημα αυτής της συγκεκριμένης γιορτής. Κόντρα στην υποκρισία της Καθολικής Εκκλησίας και μιας ολόκληρης κοινωνίας, μας προτείνει μια στάση ευθύνης απέναντι στον πάσχοντα συνάνθρωπο, μια στάση αλληλεγγύης και αγάπης που πολύ απέχει από την «φιλανθρωπία» των ημερών, γιατί η πράξη αυτή γίνεται εδώ με προσωπικό κόστος. Τα «μικρά πράγματα» εξομολογείται ο Φέρλογκ «που είχε πει και είχε κάνει κι όσα είχε αρνηθεί, όταν τα έβλεπες όλα μαζί έφτιαχναν την ίδια τη ζωή». Αυτά τα πράγματα τα μικρά, της καθημερινότητας, στα οποία αναφέρεται η Keegan, συνθέτουν, επίσης, την «τοιχογραφία» μιας ολόκληρης κοινωνίας και πολλές φορές μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλες ανατροπές, αρκεί να φανούμε «εις μικρόν γενναίοι», όπως το παράδειγμα του ήρωά μας.
Η επόμενη συνάντηση θα αφορά το βιβλίο « Αρκτικός» της Ιωάννας Ντούμπρου και θα γίνει στις 13 Ιανουαρίου 2025 στις 6 το απόγευμα στο αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης μας. Μέχρι τότε, Καλές γιορτές σε όλους σας και πάντα με ευφάνταστες και γόνιμες αναγνώσεις!
Η συντονίστρια
Σοφία Χρηστάκη
